Knock Knock

Unha pantalla de plasma publica ás miñas costas os resultados dun campionato escolar de hípica, un señor fedella na súa PDA baixo unha serigrafía de Matisse e dúas mulleres e tres homes traxeados e maletineados discuten sobre o Transantiago. Podería ser unha embaixada, o hall dun hotel de postín ou un clube de campo, pero era a sala de espera do médico. E os traxeados eran visitadores, o que deixa a cola en dous. O señor da PDA e máis eu.
Esto é Chile.



Chile posúe un sistema mixto (público e privado) de saúde. Todo traballador por conta allea debe cotizar o 7% da súa renda á sanidade, pero pode escoller entre cotizalo ao sistema público (Fonasa) ou ao privado (Isapre). O sector estatal consolidouse a partires de 1952 coa creación do Servicio Nacional de Salud, que chegou a administrar 33.000 camas (90% do total do país) e que actualmente dá cobertura ao 82% da poboación. As Instituciones de Salud Previsional (Isapre) naceron en 1981, a través do D.F.L. Nº 3 do Ministerio de Salud, que (e cito) "permitió la administración privada de la cotización obligatoria de salud de los trabajadores, al mismo tiempo que se reconoció la libertad y capacidad de las personas para optar al sistema de salud de su preferencia". Vamos, que en teoría calquera traballador chileno pode elixir entre unha clínica chea de xente e a sala de espera decorada por Les velours de Matisse...
Xa.
Obviamente, as Isapres non dan o mesmo servizo a todos os seus beneficiarios, sen importar a canto ascende o 7% do seu soldo, senón que ofrecen "múltiples planes que son seleccionados por cada cotizante dependiendo de su nivel de ingreso y sus necesidades". Os prezos son, ademáis, proporcionais ao risco de cada individuo. É dicir, que a poboación de menor ingreso opta "libremente" por Fonasa e os de maior renda, por xogar coa súa PDA mentres buscan na pantalla de plasma o sorriso da súa filla no último campeonato de hípica do barrio.

By the way, o especialista charlou amistosamente comigo máis de 45 minutos sobre a miña vida e obra, as miñas paranoias, as da miña familia, as da súa, os seus 8 viaxes a Galicia (resultou ser un entusiasta do idioma, da gastronomía, da paisaxe e paisanaxe) e sobre todo aquelo, en fin, sobre o que un médico pode falar cunha paciente, para concluir cun "tu estás sanísima" precedido por unha bronca monumental e paternalista sobre a miña "temeraria" tendencia a comer mariscos, verduras crúas e comidas típicas nos sitios máis "pintorescos".
Evidentemente, tambén me deu algunhas drogas, pero a das farmacias chilenas e o seu día do espectador é outra historia.

Toc toc

Sabiades que os esquimais teñen non-se-sabe-cantas palabras para a neve? Pois nas farmacias deste país hai decenas de medicamentos para a diarrea...

Carreteras esteparias

cheas de altos e baixos,
de curvas, de baches

Son unha tía de paixóns (case) excesivamente controladas que vive unha vida cómoda, sinxela, que muitos quererían para si. Teño un piso bonito, nun barrio tranquilo, e un traballo cómodo que me proporciona cartos máis que suficientes para vivir, para sair case a diario, para cear fóra de cando en vez e ata para viaxar. Teño tamén un círculo social amplo e activo, co que podería manterme continuamente ocupada.
Non teño queixa, vaia, nin dereito a queixarme.
E, sen embargo, quéixome.
Non nas rectas, claro, cando unha paisaxe intensa e nova me inunda a mirada. Pero si nos cambios de rasante, cando a paisaxe desaparece un segundo e deixa un vacío enorme que se enche, inmediantamente, de nostalxias.
É daquela cando boto en falta.
Boto en fala a comida, os chorizos, o xamón, a tortilla da tía Lupe, a pescada da mamá, as patacas guisadas, a empanada, o pan da casa, o polbo á feira da abuela de Bardaos, o gazpacho, as berenxenas rebozadas da Milagros, os postres da Olga, a ensaladilla de festa...
Boto en falta a familia, as idas e voltas do pikiniño falangueiro, as conversas silenciosas coa mamá, os telexornais compartidos co papá, as risas (son risas) coa pirula, os silencios do irmao e as pullas da cuñada, o riso acelerado dos de Oleiros, a análise tranquila (envolta en fume de ducados) dos de Supena, a mirada pilla (preclara e intuitiva) dos de Bardaos, o cariño infinito dos do Oural e, en xeral, a respiración acompasada e estable desa familia enorme que exerce con altruismo total de rede de seguridade.
Boto en falta os amigos, por suposto, familia escollida e que te escolle, única xente no mundo coa que son exactamente como quero ser, digo o que quero dicir e fago o que quero facer.
Pero, claro, esas son nostalxias obvias. Cando te vas da casa sabes que máis tarde ou máis cedo chegarán e estás preparada para enfrontalas. O que te sorprende, o que te noquea, é sentir a falta das pequenas cousas, dos detalles ínfimos, superficiais, que adoviaron vidas pasadas. Así, a semana pasada, nunha curva do camiño, sentín dor no brazo que me falta, no meu cuarto, na cama de Supena, no olor da cociña de leña, no libro que me espera no sofá mentres a mamá cazolea pola casa adiante, nas carreteras coñecidas que conducín con música coñecida de fondo, na máquina de Trivial do Bartolo, nos tronquitos de cola que comín na praza maior, nos cruasantiños da rúa das docerías, nas reunións de Amnistía, na aula de teatro da USC, no asento de madeira do Rúa, nas noite que me sorprenden en boa compañía e me obrigan a cambiar os viños por copas e os bares por pubs, no minidisc que nos regala Y nos dieron las diez mentres bebemos un mojito e sorteamos unha convención de profesores de instituto, nos babybel da Telepecha, nas probas de impresora do xornal, na pasta con todo das doutoras Fleishman, nas clases de inglés da Z., no meu móbil (que sigue morto) e as mensaxes que ten escondidas, no céspede do Templo de Debod, no bar da Pompeu Fabra, nas mesas da cafetería da facultade de Xornalismo...

Miss you

Coas imaxes de Nova Galicia na retina, debuxo no aire as viaxes que están por vir. Pascua en maio, Machu Pichu, Atacama ou Carretera Austral en semana santa, algunha fin de semana en Bos Aires...
Cando se me olvida que carallo fago aquí, xogo un pouco acolá.